Μελέτη για τα Ζωνιανά ή έρευνα για τις αγροτικές περιοχές

 

«Τα Ζωνιανά, εκεί ψηλά στον Ψηλορείτη, για τους νεότερους Κρήτες είναι ένας μοναδικά άγριος ως φύση τόπος, στον οποίο, τα τελευταία χρόνια, μαζί με τη στρεβλή ανάπτυξη, δημιουργήθηκε και εμπεδώθηκε μια περίεργη αντίληψη περί παραβατικότητας, εξαιτίας της οποίας έγιναν γνωστά από τα πρωτοσέλιδα και τα «παράθυρα» της τηλεόρασης στο πανελλήνιο. Τους έχει βγει το όνομα, ας μην τους βγεί και το μάτι, κατ΄αντιδιαστολή της λαϊκής έκφρασης. Αυτό σκέφτηκαν το 150χρονο ανώταταο εκπαιδευτικό ίδρυμα ίδρυμα (το ΕΜΠ) και ο 85χρονος επιστημονικός οργανισμός (το ΤΕΕ) της χώρας και στήριξαν την έρευνα – μελέτη μιας επιστημονικής ομάδας που απέδειξε ότι τα Ζωνιανά μπορούμε να τα δούμε και αλλιώς, ότι μπορούν να αποτελέσουν πόλο μιας άλλης εντελώς διαφορετικής ανάπτυξης και φορέα άλλων αντιλήψεων…» Έτσι αιτιολογείται στο Ε.Δ. 2559/9-11-2009 η παρέμβαση του ΤΕΕ και του ΕΜΠ για τα Ζωνιανά. Στο ίδιο Δελτίο παρουσιάζεται και η «έρευνα – μελέτη», ή για μας «μελέτη – μελέτη».
Το σημαντικό θετικό στοιχείο της παρέμβασης είναι αυτή καθαυτή η πρωτοβουλία ενασχόλησης με το θέμα, η επίσκεψη στην περιοχή και η διατύπωση της άποψης ότι «μια διαφορετική ανάπτυξη είναι εφικτή». Κατά τ΄άλλα, θα μπορούσε η πρωτοβουλία αυτή να εξελιχθεί σε μία «έρευνα – έρευνα», των παραμέτρων που δεν επέτρεψαν μέχρι σήμερα αυτή τη «διαφορετική ανάπτυξη». Μια τέτοια στάση θα οδηγούσε σε ένα άλλο πεδίο ανάδειξης της πραγματικότητας των ορεινών περιοχών γενικά και της Κρήτης ειδικότερα και θα τοποθετούσε  το ΕΜΠ σε ρόλο που θα επιθυμούσαμε να αναλάβει, ρόλο σύγκρουσης με την πραγματικότητα, αντί της ενίσχυσης του ρόλου του ως «εθνικού μελετητή» στη θέση των μελετητών.
Το ζήτημα δεν είναι συντεχνιακό άλλα άκρως πολιτικό αφού τόσο το ΕΜΠ όσο και το ΤΕΕ αποδεικνύουν ότι επιλέγουν μια αποσπασματική παρέμβαση και σε κάθε περίπτωση δεν μπαίνουν στη διαδικασία να αποδείξουν ότι το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη τέτοιων μελετών που έχουν γίνει και γίνονται από συναδέλφους. Το πρόβλημα είναι οι πολιτικές επιλογές και οι αντιλήψεις που κτίζουν αυτές οι επιλογές, που δεν επιτρέπουν στις μελέτες να υλοποιούνται και να επιδρούν, αλλά οδηγούν τις τοπικές κοινωνίες σε άλλους δρόμους. Αυτό είναι και το «όριο» που φρενάρει τις τοπικές κοινωνίες, που, ενώ καθορίζονται από τις επικρατούσες πολιτικές επιλογές, τους ζητούμε να αποκτήσουν τη δυνατότητα να περιγράψουν, να επιβάλλουν και να υλοποιήσουν ένα «άλλο μοντέλο ανάπτυξης».
Μια «έρευνα – έρευνα» θα «ανακάλυπτε» ότι θα έπρεπε να δει:
•    Πως επιβλήθηκε στην Κρήτη η μονοκαλλιέργεια του μαζικού τουρισμού και τι αυτό συνεπάγεται.
•    Πως, εδώ και δεκαετίες διατυπώνεται αυτό που πρέπει να γίνει,  αλλά τελικά δε γίνεται, παρά μόνο αποσπασματικά και σημειακά και με υπέρμετρη προσπάθεια, είτε από φορείς, είτε από ανθρώπους που συγκρούονται για να δημιουργήσουν «άλλου τύπου» παρεμβάσεις στον τομέα του εναλλακτικού τουρισμού και της εναλλακτικής αγροτικής ανάπτυξης.
•    Πόσο αργά και δύσκολα γίνεται η σύνθεση αυτών των προσπαθειών, μέσα σε μια πραγματικότητα που τις αντιστρατεύεται αντί να τις συνδράμει, την πραγματικότητα της υλοποίησης των ΚΠΣ και των επιδοτήσεων και τις παραμέτρους των επιτυχιών και των επιτυχημένων που αυτά επιβάλλουν.
Μια «έρευνα – έρευνα» θα είχε αναδείξει πρωτίστως:
•    Ότι το πρόβλημα των ορεινών περιοχών δε λύνεται με όρους ανταγωνιστικότητας αλλά με εξειδικευμένη προσέγγιση, σεβασμό και διατήρηση του αξιακού συστήματος και της ιστορίας των περιοχών αυτών, αξιών που διαστρέφονται και υποκαθιστούνται από την κουλτούρα των κυρίαρχων «αξιών» του κέρδους και των πελατειακών πολιτικών σχέσεων και εξαρτήσεων. 
•    Ότι τα Ζωνιανά, ανήκοντας στο Γεωπάρκο Ψηλορείτη, ανήκουν και σε μια από το σύνολο των περιοχών Νατούρα της Κρήτης, καμιά από τις οποίες δεν διαθέτει ούτε Διαχειριστικό Σχέδιο, ούτε Φορέα Διαχείρισης, που σκοπίμως δεν δημιουργούνται για να μην δεσμευτεί καμιά περιοχή της Κρήτης και να μείνουν όλες βορά στο πρότυπο «ανάπτυξης» που 40 χρόνια τώρα την λεηλατεί.
Αν τα «ανακάλυπταν» όλα αυτά, το ΕΜΠ και το ΤΕΕ θα κατέληγαν να αναδείξουν την ανάγκη να σταματήσει η εκμετάλλευση των πόρων και των κατοίκων του νησιού, όπως και ο υπολογισμός της ανάπτυξης με όρους αύξησης του ΑΕΠ, αύξηση που έχει ήδη αρχίσει να κινείται αντίστροφα, ακριβώς εξ αιτίας αυτής της ασύδοτης εκμετάλλευσης. Όμως δεν επέλεξαν αυτή τη διαδρομή…                     
 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ Για την ανάθεση παροχής υπηρεσιών καθαριότητας του ΤΕΕ/ΤΑΚ