Για τις παρατηρήσεις επί της Μ.Π.Ε. που αφορά στη σύνδεση του νέου αεροδρομίου Καστελλίου με τον Β.Ο.Α.Κ. (Ε.Ο.90) και με τον Οδικό Άξονα Ηρακλείου – Μάρθας στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου, λάβαμε υπόψη:

1.    Την αναγκαιότητα κατασκευής του εν λόγω έργου για τη σύνδεση του ΒΟΑΚ με το Νέο Αεροδρόμιο στο Καστέλι, δεδομένου ότι το υπάρχον οδικό δίκτυο δεν φτάνει μέχρι εκεί και επιπλέον δεν είναι ικανό να εξυπηρετήσει τις αυξημένες ανάγκες του Νέου Αεροδρομίου.
2.    Τους λόγους επιλογής της οριστική λύσης (σελ. 5-9, 5-10 της Μ.Π.Ε.), ως την βέλτιστη λύση από άποψη κόστους, μικρότερου μήκους, επεμβάσεων, τεχνικών έργων κλπ.
3.    Το γεγονός ότι το έργο στο μεγαλύτερο μέρος του δεν διέρχεται από περιοχές του δικτύου NATURA 2000 ή άλλες προστατευόμενες περιοχές.
4.    Το γεγονός ότι δεν αναμένεται υπέρβαση των οριακών τιμών εκπομπής αερίων ρύπων, τόσο κατά τη φάση κατασκευής του έργου όσο και κατά τη φάση λειτουργίας του (σελ. 6-3, 6-4 της Μ.Π.Ε.).
5.    Την πρόβλεψη κατασκευής όλων των απαιτούμενων τεχνικών έργων προστασίας των χειμάρρων και των ρεμάτων της περιοχής και διατήρησης της παροχετευτικότητας και της φυσικής ροής τους, όπως οχετοί, υδατογέφυρες κλπ (σελ. 6-5 της Μ.Π.Ε.).
6.    Την πρόβλεψη κατασκευής όλων των απαιτούμενων τεχνικών έργων απορροής των ομβρίων υδάτων και διοχέτευσής τους στα ρέματα της περιοχής (σελ. 5-44 της Μ.Π.Ε.).
7.    Το γεγονός ότι τα παραπάνω τεχνικά έργα θα χρησιμοποιηθούν και για την ασφαλή διέλευση των ζώων, με σκοπό την αποφυγή θανάτωσής τους λόγω διέλευσης από την Ε.Ο.
8.    Το γεγονός ότι η ποσότητα των χωματισμών από τα ορύγματα θα αξιοποιηθεί πλήρως για τις ανάγκες των επιχωμάτων.
9.    Το γεγονός ότι τα απαιτούμενα δάνεια υλικά επιχωμάτωσης θα ληφθούν από τις εργασίες άρσης φυσικών εμποδίων νοτίως των Ρουσοχωρίων κατά τη φάση κατασκευής του Νέου Αεροδρομίου του Καστελλίου.

… και παρατηρούμε τα εξής:
Πριν τη φάση κατασκευής:
1.    Να γίνει ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα προγραμματισμού των εργασιών, ώστε να δημιουργείται μία σαφής εποπτική εικόνα των εργασιών. Για παράδειγμα, οι ανάγκες σε δάνεια υλικά για την ολοκλήρωση των επιχωμάτων του προτεινόμενου έργου θα καλυφθούν από υλικά που θα προκύψουν από την αποκοπή λόφου νότια του οικισμού Ρουσσοχώρια. Επομένως, πρέπει να υπάρχει χρονική συσχέτιση των εργασιών κατασκευής του νέου αερολιμένα, σε σχέση με αυτές του νέου οδικού άξονα.
2.    Να ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη της Δ/νσης Δασών Ηρακλείου επί της Μ.Π.Ε. ως προς την προτεινόμενη χάραξη.
3.    Να ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (Μ.Φ.Ι.Κ.) επί της Μ.Π.Ε., δεδομένου ότι στην ευρύτερη περιοχή του έργου έχει ιδρυθεί το Καταφύγιο Αποσελέμη με την 1456 Απόφαση Γεν. Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης (Φ.Ε.Κ. 754 Β΄/15-06-2001).
4.    Να ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης για την προτεινόμενη χάραξη.
5.    Να ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη της ΕΥΔΕ/ ΒΟΑΚ και ΔΜΕΟ του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Επιπλέον κατά τη φάση κατασκευής:
1.    Να τηρηθούν οι όροι που θέτουν η ΚΓ΄ Ε.Π.Κ.Α. και η 13η Ε.Β.Α. στα έγγραφά τους.
2.    Να τοποθετηθεί κατάλληλη προειδοποιητική σήμανση στις εισόδους των εργοταξίων, η οποία θα απαγορεύει την είσοδο τρίτων προσώπων στους εν λόγω χώρους.
3.    Να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των εργαζομένων στο χώρο κατασκευής του έργου.
4.    Να εφαρμοστούν όλα τα απαραίτητα μέτρα μείωσης της εκπεμπόμενης σκόνης κατά τη φάση κατασκευής του έργου (π.χ. συστήματα διαβροχής, καλύμματα στα φορτηγά και στους σωρούς των υλικών κλπ), ιδιαίτερα στα τμήματα τα οποία βρίσκονται πλησίον κατοικημένων περιοχών.
5.    Να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα μείωσης του θορύβου των εργοταξίων κατά τη φάση κατασκευής του έργου.
6.    Οι αποψιλώσεις και η φθορά φυσικής βλάστησης να περιοριστούν στις απολύτως αναγκαίες.
7.    Τα απαιτούμενα υλικά να προμηθευτούν από λειτουργούντα λατομεία της ευρύτερης περιοχής του έργου.
8.    Απαγορεύεται η απόληψη υλικών από ρέματα ή χειμάρρους.
9.    Απαγορεύεται η ανεξέλεγκτη απόρριψη μπαζών και αδρανών υλικών σε ευαίσθητους αποδέκτες.
10.    Τα στερεά και υγρά απόβλητα από τους χώρους των εργοταξίων να συγκεντρώνονται ανά κατηγορίες και να διαχειρίζονται κατάλληλα, ανάλογα με τη σύστασή τους (επικίνδυνα ή μη), όπως ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία (μεταχειρισμένα ελαστικά, χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια, απορρίμματα από ανακυκλώσιμα υλικά κ.λ.π.).
11.    Να ληφθούν όλα τα μέτρα αντισεισμικής προστασίας και ιδιαίτερα στις θέσεις του έργου, όπου εντοπίζονται ρήγματα.
12.    Στις θέσεις όπου το βάθος των ορυγμάτων ή το ύψος των επιχωμάτων είναι μεγάλο, κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία βαθμίδων στα πρανή.
13.    Μετά το πέρας των εργασιών να ληφθεί μέριμνα για την πλήρη αποκατάσταση των χώρων των εργοταξίων και των αποθεσιοθαλάμων.

Κατά τη φάση λειτουργίας:
1.    Να εκπονηθεί φυτοτεχνική μελέτη και να γίνει κατάλληλη δεντροφύτευση κυρίως στα επιχώματα, τόσο για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και την αποφυγή οπτικής ρύπανσης όσο και για λόγους ηχοπροστασίας.
2.    Να τοποθετηθούν κατάλληλα ηχοπετάσματα στα τμήματα του έργου που βρίσκονται πλησίον κατοικημένων περιοχών.
3.    Να γίνεται τακτικός έλεγχος των πρανών των επιχωμάτων και των ορυγμάτων, για την αποφυγή κατολισθήσεων και ασφάλειας της οδικής κυκλοφορίας.
4.    Να τοποθετηθούν σε κατάλληλα σημεία χώροι άμεσης ανάγκης (τηλέφωνα SOS κλπ).
5.    Να ληφθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα αντιμετώπισης φαινόμενων πυρκαγιάς, δεδομένης της συχνής κυκλοφορίας βυτιοφόρων ιδίως την περίοδο αιχμής.

Η οδική χάραξη δεν είναι περιβαλλοντική συνιστώσα. H οδική ασφάλεια όμως  είναι σημαντική περιβαλλοντική συνιστώσα, εκφράζει το εξωτερικό κόστος του έργου υποδομής τα υπόποιπα κόστη(θόρυβος κτ.λ. είναι εσωτερικά)και δεν πρέπει με τίποτα να λείπει από μία περιβαλλοντική μελέτη ενός έργου υποδομής.

Θεωρούμε ότι η σύνδεση του συνδετήριου δρόμου του αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ θα πρέπει να γίνει στον μελετούμενο ανισόπεδο κόμβο Καστελλίου. Ο ήδη μελετούμενος ανισόπεδος κόμβος Καστελλίου, ο οποίος μπορεί να αναβαθμιστεί και με κατάλληλα τεχνικά έργα (άνω διαβάσεις, γέφυρες) να συνδέσει τους δύο αυτοκινητόδρομους, δηλαδή τον ΒΟΑΚ με τον συνδετήριο δρόμο του αεροδρομίου.

Δεν είναι επιτρεπτό από πλευράς προδιαγραφών αλλά και λόγω αντίληψης οδηγών να κατασκευαστούν  δύο ανισόπεδοι κόμβοι επί του ΒΟΑΚ σε απόσταση 1 χλμ. Ο ένας από τον άλλο (πλέξη κινήσεων, απαιτούμενες αποστάσεις σημάνσεων κλπ)

Επίσης, δεν είναι κυκλοφοριακά λειτουργικό οι κινούμενοι επί της Παλαιάς Εθνικής Οδού (ΠΕΟ) στην περιοχή του βόρειου παραλιακού μετώπου του λιμένα Χερσονήσου προκειμένου να κινηθούν προς και από το αεροδρόμιο να εισέρχονται στον ΒΟΑΚ από τον ανισόπεδο κόμβο Καστελλίου και να εξέρχονται για κατεύθυνση προς αεροδρόμιο από τον προτεινόμενο ανισόπεδο κόμβο, δηλαδή να κάνουν περιπορεία.
Συνεπώς, για λειτουργικούς, περιβαλλοντικούς, οικονομικούς λόγους επιβάλλεται να μελετηθεί ενιαίος κόμβος μεταξύ ΒΟΑΚ και του δρόμου του αεροδρομίου.
Ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για τη σωστή λειτουργία του αυτοκινητόδρομου είναι ο τομέας της οδικής ασφάλειας με τη συμβολή ειδικών συστημάτων ελέγχου και τη δημιουργία Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας (Κ.Δ.Κ.), που θα επιτρέπουν την απρόσκοπτη και επί 24ώρου βάσεως παρακολούθηση των κυκλοφοριακών συνθηκών σε όλο το μήκος του αυτοκινητόδρομου με τη βοήθεια σύγχρονου ηλεκτρονικού εξοπλισμού όπως (αισθητήρες οδοστρώματος κάτω από την άσφαλτο που θα παρέχουν μέσω δικτύου οπτικών ινών πληροφορίες σχετικά με την ταχύτητα και την πυκνότητα των οχημάτων, Κάμερες κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης, Μετεωρολογικούς σταθμούς και Σταθμούς μέτρησης θορύβου και ατμοσφαιρικής ρύπανσης.)
Η τοπική πανίδα θα πρέπει να προστατευτεί με υψηλή περίφραξη που θα εμποδίζει την είσοδο στον αυτοκινητόδρομο, ενώ ειδικά αυτοκόλλητα πάνω στα διαφανή πετάσματα θα προστατεύουν τα διερχόμενα πουλιά από πιθανή πρόσκρουση. Για τις διελεύσεις των ζώων εκτροφής, προτείνονται υπόγειες διαβάσεις.
Η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου θα πρέπει να περιλάβει αντιπλημμυρικά έργα, από τη φάση κατασκευής και θα πρέπει να διευθετηθούν ομαλά όλα τα μεγάλα ρεύματα, οι χείμαρροι και τα ποτάμια τα οποία θα είναι στο δρόμο προς τη χάραξή του προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής κυκλοφορία των οχημάτων αλλά και η βελτίωση της ροής των ομβρίων υδάτων σε όλο το  νομό. Τα αποχετευτικά και αντιπλημμυρικά έργα θα πρέπει να πραγματοποιηθούν  με σεβασμό στη φύση και να αποτελέσουν το ενδιάμεσο τμήμα του συνολικού και ενιαίου σχεδιασμού αντιπλημμυρικών έργων για το νομό Ηρακλείου.

Με τη δημιουργία του αυτοκινητόδρομου αυτού κλειστού τύπου εκτός από τη αναμενόμενη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, σημαντική μείωση πρέπει να επιτευχθεί και στην ηχορύπανση. Εξάλλου, ειδικά για τη μείωση των θορύβων πρέπει να γίνει ειδική μελέτη και να εφαρμοστούν ουσιαστικά αντιθορυβικά μέτρα, σε συνάρτηση με την εδαφική διαμόρφωση και τις ανάγκες της περιοχής. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να τοποθετηθούν ηχοπετάσματα από διάφορα υλικά υψηλής ποιότητας και αισθητικής (π.χ. γυαλί, μέταλλο, polycarbonate, bois beton, κλπ.) για τη μείωση της ηχορύπανσης καθώς και ακουστικές ζώνες προκηπίων και αναχωμάτων με ειδικές φυτεύσεις. Για τη διαρκή παρακολούθησης του επιπέδου των θορύβων θα πρέπει να λειτουργούν αυτόματοι σταθμοί μέτρησης θορύβου.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί σε όλο το μήκος της οδού στην οριζόντια σήμανση (λωρίδες επισήμανσης, λωρίδες οριοθέτησης οδοστρώματος και διαγραμμίσεις), και κυρίως στην κατακόρυφη σήμανση, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει ρυθμιστικές πινακίδες (σε όλο το μήκος της οδού και ιδιαίτερα στις θέσεις των ισόπεδων κόμβων), καθώς επίσης και πληροφοριακές πινακίδες,
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις διαφημιστικές πινακίδες που πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο στους ελληνικούς δρόμους όλης της επικράτειας (πόσο μάλλον στην περιοχή ενός διεθνούς αεροδρομίου) τοποθετημένες σε σημεία που είτε κρύβουν την οδική σήμανση, είτε αποσπούν την προσοχή των οδηγών, είτε τους ”τυφλώνουν” με το φωτισμό τους, είτε βρίσκονται σε σημεία καίρια για την οδική ασφάλεια όπως πάνω σε νησίδες ασφαλείας και ευθύνονται για τους περισσότερους θανάτους. Πρέπει να προβλεφθεί η αποτροπή τοποθέτησης και εγκατάστασης τέτοιων πινακίδων σε θέσεις, που θα  παρεµποδίζουν κατά τρόπο που μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση στην οδική ασφάλεια γενικά.
Η κατασκευή του νέου άξονα με χαρακτηριστικά αυτοκινητόδρομου (2 λωρίδες +ΛΕΑ ανά κατεύθυνση) και τα παράλληλα έργα που θα δημιουργηθούν έχουν σαν πρωταρχικό  σκοπό την εξασφάλιση  της άνετης οδικής σύνδεσης  του νέου αεροδρομίου του Καστελλίου τόσο με το Ηράκλειο όσο και τις Βόρειες και Νότιες περιοχές του Νομού Ηρακλείου με σημαντικό ζητούμενο την τελική χρονοαπόσταση και όχι την απόσταση.
Τέλος αυτό που πρέπει να προστεθεί είναι ένα αρκετά εκτεταμένο παράπλευρο δίκτυο σε εκατέρωθεν τμήματα της οδού καθώς και  κάθετοι οδοί που να εξυπηρετούν το υπάρχον δίκτυο (service roads) και πιο συγκεκριμένο το παράπλευρο δίκτυο εξυπηρέτησης αυτό θα πρέπει να αποτελείται από τα εξής κομμάτια: (όσες μελέτες έχουν γίνει να εφαρμοστούν και όσες δεν έχουν υλοποιηθεί να γίνουν.)

–    Να γίνει ο συνδετήριος άξονας των κάθετων δρόμων Ηράκλειο- Βιάννος και Χουδέτσι- Πύργος που είναι Καταλαγάρι- Χουδέτσι.
–    Ο δρόμος Βιάννος- Ιεράπετρα.
–    Σύνδεση του προτεινόμενου δρόμου με το οροπέδιο Λασιθίου.
–    Ο δρόμος Λιγόρτινος-Πάρτιρα- Αρκαλοχώρι.
–    Ο δρόμος Αλάγνι-  Βόνη-Θραψανό-Καστέλλι.
–    Να ολοκληρωθεί το τμήμα Συνοικισμός –Γάλυπε.
–    Ο δρόμος Καστέλλι Καινουργίου- Άγιοι Δέκα-Προτόρια.
–    Ο δρόμος Ροτάσι- Μάρθα.