Στίς 8 Οκτωβρίου ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης με αντικείμενο την γνωμοδότηση για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του Τουρισμού. Η γενική κατακραυγή για την απόσυρσή του δεν άγγιξε τον υπουργό που επιμένει στο πρότυπο του μαζικού τουρισμού και στη σύζευξή του με την παραθεριστική κατοικία. Βαφτίζοντας την παραθεριστική κατοικία ως τουριστική δραστηριότητα, την κατευθύνει στη σφαίρα επιρροής του χρηματοπιστωτικού συστήματος, εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης, κρίση που οφείλεται στη χρηματιστηριακή φούσκα που σε πολύ μεγάλο βαθμό δημιουργήθηκε στο χώρο της ίδιας της οικοδομικής δραστηριότητας…
Ισχυρίζεται ο κ. Σουφλιάς ότι με το Εθνικό και τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια, « πλέον, καθένας θα ξέρει τι μπορεί να κάνει και που και όλες οι δραστηριότητες θα υπακούουν σε κανόνες εκ των προτέρων γνωστούς.»
Αδυνατεί να κατανοήσει κανείς γιατί με τα θεσμοθετημένα από το 2003 Περιφερειακά Χωροταξικά δεν ήξερε κανείς τι μπορούσε να κάνει και γιατί θα το μάθει τώρα με τα Χωροταξικά Εθνικού επιπέδου.
Στην πραγματικότητα ούτε τα μεν ούτε τα δε, με βάση το νόμο, ορίζουν χρήσεις γης. Οι χρήσεις γης ορίζονται με τα ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχουν αξία ή ότι δεν είναι οι κατευθύνσεις τους δεσμευτικές για τον υποκείμενο σχεδιασμό. Όμως η κυβέρνηση ποτέ δε σεβάστηκε τις κατευθύνσεις των Περιφερειακών Χωροταξικών. Δε στήριξε την εφαρμογή τους, δε δημιούργησε τις απαραίτητες βάσεις δεδομένων και το Χωροταξικό Παρατηρητήριο, δεν έθεσε σε προτεραιότητα τη χρηματοδότηση, εκπόνηση και θεσμοθέτηση των ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ. Σήμερα «ανακαλύπτοντας» ξαφνικά το χωροταξικό σχεδιασμό, στην πραγματικότητα το μόνο που καταφέρνει να κάνει είναι:
• Να δημιουργεί σύγχυση σχετικά με το τι ισχύει, αφού είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι ούτε τροποποίηση νόμων μπορεί να γίνει μέσα από τα Χωροταξικά Πλαίσια, ούτε και «αυτόματη εναρμόνιση» των Περιφερειακών Χωροταξικών και των ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ με τα Εθνικά Πλαίσια.
• Να δημιουργεί προσδοκίες που έχουν εκτινάξει στα ύψη την αγορά και τις τιμές της γης.
• Να καθυστερεί το χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, με σκοπό να τον υποτάξει τελικά στο πνεύμα και τις φωτογραφικές διατάξεις του Εθνικού και των Ειδικών Πλαισίων, ιδίως του Πλαισίου για τον Τουρισμό, που καθιστούν τον τουρισμό κυρίαρχο έναντι κάθε άλλης παραγωγικής δραστηριότητας, και την οικονομία κυρίαρχη έναντι της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.
Έτσι, ο περιορισμός της δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων στους οικισμούς και σε ζώνη 500 μ. από τα όριά τους στις «αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές» που κατακλύζουν τη χώρα ακυρώνεται από τη νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση που το Εθνικό Χωροταξικό δεν τόλμησε να αγγίξει!
Στις περιοχές αυτές, της εκτός σχεδίου δόμησης, σε χώρους όπου δεν προτίθενται να εγκατασταθούν «Σύνθετες και ολοκληρωμένες αναπτύξεις τουριστικών υποδομών σταθερού παραθερισμού»., οι οποίες σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο έχουν και την προτεραιότητα, καλείται να εκτονωθεί η «πραγματική οικονομία» της πραγματικής, μη «τουριστικής», παραθεριστικής κατοικίας, χωρίς σχέδιο και πρόγραμμα με πολύ μεγάλο επενδυτικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος, χωρίς τα προνόμια των υψηλών συντελεστών δόμησης και της δυνατότητας κατάτμησης της γης που μεθοδεύεται για τις σύνθετες τουριστικές επενδύσεις.
Βαφτίζει ο κ. Σουφλιάς την παραθεριστική κατοικία «σύγχρονο τουριστικό προϊόν, διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο, το οποίο δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί στο Ειδικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό. Το προϊόν αυτό, εκτός των άλλων, συμβάλλει στη σταθερότερη σχέση μεταξύ επισκεπτών και του τόπου υποδοχής.»
Την ώρα που μιλούμε για ποιοτικό τουρισμό, που προϋποθέτει τη μετατροπή του απρόσωπου τουρίστα σε επισκέπτη, ο κ. Σουφλιάς βαφτίζει και τον παραθεριστή «τουρίστα», του φοράει βραχιόλι και τον κλείνει μέσα στα γκέττο του διεθνοποιημένου και τουριστικοποιημένου real estate. Πρόκειται για σχεδιασμό που απευθύνεται σε μεγάλους «παίχτες» που θα λειτουργήσουν ως υποκείμενα συγκέντρωσης της δραστηριότητας του real estate, για τους οποίους το Ειδικό Πλαίσιο του Τουρισμού επιχειρεί να ρυθμίσει ελκυστικές προϋποθέσεις.
Ήδη από τον ορισμό του τι είναι «Σύνθετη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη τουριστικών υποδομών σταθερού παραθερισμού» γίνεται σαφές ότι οι εγκαταστάσεις αυτές αποτελούν μικρές πόλεις με πλήρη αυτονομία από τις περιοχές όπου πρόκειται να αναπτυχθούν. Ως «σύνθετη» ανάπτυξη «νοείται η συνδυασμένη ανάπτυξη ξενοδοχείων, διαφόρων λειτουργικών μορφών / τύπων υψυλών προδιαγραφών (4 ή 5 αστέρων), εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής (συνεδριακά κέντρα, γκολφ, κέντρα θαλασσοθεραπείας, κ.α.), εμπορίου, υπηρεσιών, αναψυχής και άθλησης ως διακεκεριμένα τμήματα των ξενοδοχειακών αγκαταστάσεων, καθώς και κατοικιών προς πώληση στις οποίες θα προβλέπεται η δυνατότητα παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου.» (σελ. 8)
Κράτος εν κράτει μια τέτοια ανάπτυξη διαθέτει κάθε προϋπόθεση για να προσελκύσει απρόσωπη πελατεία που θα την επιλέξει με κυρίαρχα κριτήρια τις προσφερόμενες υπηρεσίες σε συνδυασμό με το ύψος της απαιτούμενης δαπάνης, λειτουργώντας με τους όρους λειτουργίας του διεθνούς τουρισμού. Το όλο εγχείρημα, δηλαδή, βρίσκεται, από την ίδια τη σύλληψή του, στον αντίποδα του υποτιθέμενου στόχου να «συμβάλλει στη σταθερότερη σχέση μεταξύ επισκεπτών και του τόπου υποδοχής» πόσο μάλλον «να ενισχύσει σημαντικά την κοινωνική, οικονομική και παραγωγική βάση της ευρύτερης περιοχής» (σελ. 37), ιδίως κατά τη φάση λειτουργίας των εγκαταστάσεων.
ΜΑΤ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
Οι πιο παρθένες περιοχές της χώρας, οι πιο αξιόλογες για τη βιοποικιλότητα τους, ορίζονται ως προνομιακός τόπος εγκατάστασης των σύνθετων επενδύσεων. Πως μεθοδεύεται όμως αυτή η προτεραιότητα μέσα από το Ειδικό Πλαίσιο του Τουρισμού; Τα βήματα είναι πολύ συγκεκεκριμένα:
1ο ΒΗΜΑ: ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΓΙΑ ΛΙΓΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΛΟΥΣ!!!
«Μέχρι τον καθορισμό χρήσεων και δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές επιτρέπεται η δημιουργία μόνο μικρών, σύμφωνα με την κείμενη τουριστική νομοθεσία, τουριστικών καταλυμάτων εντός σχεδίου και εντός ορίων οικισμών περιοχές… Ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει για την ανάπτυξη σύνθετων και ολοκληρωμένων αναπτύξεων…» (σελ.22)
2ο ΒΗΜΑ: ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ «ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΦΥΣΗΣ» ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΗΔΗ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Προκειμένου για τουρισμό φύσης, «Τέτοιες περιοχές αποτελούν καταρχήν οι 27 προστατευόμενες περιοχές που διαθέτουν Φορέα Διαχείρισης» (σελ. 30) Οι υπόλοιπες δηλαδή διατίθενται! Ειδικά στην Κρήτη, όλες!!! Καμία δέσμευση από το ΥΠΕΧΩΔΕ ότι θα προχωρήσει στην έγκριση Διαχειριστικών Σχεδίων και στη σύσταση Φορέων Διαχείρισης και γι αυτές!
3ο ΒΗΜΑ: ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΚΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Διόλου τυχαίο ότι ως ευρύτερες περιοχές για την αναζήτηση και ανάπτυξη σύνθετων επενδύσεων καταγράφονται παράκτιες περιοχές (σελ.38), χωρίς να αποκλείονται και όλες οι άλλες συμπεριλαμβανομένης της αγροτικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της οποίας, κατά τ΄αλλα, το υψηλό καθεστώς προστασίας επιβάλλεται να διατηρηθεί! (σελ. 35)
4ο ΒΗΜΑ: ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ «ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ» ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
• Προκειμένου να είναι δυνατή η πώληση παραθεριστικών κατοικιών θα πρέπει να θεσμοθετηθεί η σύσταση κάθετων συνιδιοκτησιών. (σελ. 40)
• Προκειμένου να αποφευχθούν οι όροι της εκτός σχεδίου δόμησης «Οι εγκαταστάσεις …δομούνται στο σύνολό τους ως κύρια τουριστικά καταλύματα» (σελ. 41)
• Προκειμένου να αρθούν κι άλλα εμπόδια που ισχύουν για τις περιοχές ιδιωτικής πολεοδόμησης «Δρόμοι ή και άλλα τεχνικά έργα καθώς και ρέματα που διαπερνούν εκτάσεις που αναπτύσσονται κατά το άρθρο 9 (σύνθετες επενδύσεις) δεν συνιστούν κατάτμηση αυτών» (σελ. 41)