Μόλις το ΥΕΝ δήλωσε τις προθέσεις του να δημιουργήσει λιμάνι διαμετακόμισης στον κόλπο της Μεσαράς διατυπώσαμε την άποψη ότι:
• η κατασκευή του διαμετακομιστικού κέντρου στη Μεσσαρά παραβιάζει το πρότυπο ανάπτυξης της περιοχής έτσι όπως προκύπτει από το θεσμοθετημένο σχεδιασμό που είναι το Περιφερειακό Πλάισιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Κρήτης και από τις θέσεις των Επιστημονικών Επιμελητηρίων της Κρήτης (ΤΕΕ/ΤΑΚ, ΤΕΕ/ΤΔΚ, Γεωτεχνικού και Οικονομικού). Το πρότυπο αυτό ανάπτυξης βασίζεται στην αγροτική οικονομία και τον τουρισμό.
• οι αναφορές του Περιφερειακού Πλαισίου σε δράσεις, που πρέπει να ενσωματωθούν στις πολιτικές των Υπουργείων και των Δημοσίων Φορέων για:

• Δημιουργία ή τόνωση υφισταμένων αξόνων ανάπτυξης με ανάπτυξη ευρύτερων δικτυώσεων στον Τομέα των Μεταφορών, με έμφαση στις θαλάσσιες συνδέσεις
• Ανάδειξη και αναβάθμιση του ρόλου της Κρήτης με την ανάπτυξη λειτουργιών “κέντρου” στη ΝΑ Μεσόγειο καθώς και “κόμβο” διεθνούς σημασίας αξόνων με κατεύθυνση Ανατολή – Δύση και Βορρά – Νότο στους τομείς της οικονομίας, του πολιτισμού και των επικοινωνιών.
• Ανάπτυξη συνεργασιών με χώρες της ευρύτερης περιοχής της μεσογειακής λεκάνης και ειδικότερα με την Κύπρο, την Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική

και, κατά συνέπεια και οι προτεινόμενες από αυτό λιμενικές υποδομές στη νότια Κρήτη, δεν μπορούν να νοηθούν παρά μόνο συνδεδεμένες με τους ήδη ανεπτυγμένους τομείς της τοπικής οικονομίας και την περαιτέρω αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του νησιού
• ότι δεν είναι δυνατόν η ανατροπή του πρότυπου ανάπτυξης μιας περιοχής να συντελείται με ενέργειες ενός και μόνο υπουργείου που ασκεί τομεακή πολιτική, γιατί, ακόμα κι αν η προτεινόμενη δραστηριότητα θα ήταν επωφελής για ένα τομέα της οικονομίας, θα μπορούσε να αποβεί βλαπτική για άλλους τομείς και, εν τέλει, την ταυτότητα της περιοχής που θα το φιλοξενήσει.
ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΤΥΠΩΣΑΜΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΣΤΟ ΤΥΜΠΑΚΙ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΜΠ
Η «Προκαταρτική εκτίμηση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατασκευή ενός διεθνούς εμβέλειας λιμένα στην περιοχή Τυμπακίου Ηρακλείου» που έγινε από ομάδα καθηγητών του ΕΜΠ με επικεφαλής τον πρύτανη κ. Μουτζούρη, δικαιώνουν απόλυτα τις αρχικές μας παρατηρήσεις. Στη Μελέτη τονίζεται ότι το έργο:
• θα επηρεάσει σημαντικά τη δομή των δραστηριοτήτων στην περιοχή μελέτης και τις χρήσεις γης σε αρκετά μεγάλη απόσταση από τον νέο λιμένα. Θα δημιουργηθεί μία «νέα πόλη» με αξιοποίηση της ενδοχώρας κα το γεγονός αυτό χρήζει ιδιαίτερης, σε βάθος, μελέτης,
• θα αλλάξει τον τρόπο ζωής, την οικονομία, τον χαρακτήρα της περιοχής,
• θα πρέπει να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στον τόπο κατασκευής του
και ότι κρίνονται απαραίτητες: Μελέτη σκοπιμότητας, Ειδική Πολεοδομική Μελέτη αμέσως μετά την οριστικοποίηση της τελικής μορφής της παρέμβασης, και Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Περιοχής.
ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΜΕ ΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
Συμφωνούμε απόλυτα με τις διαπιστώσεις της Μελέτης του ΕΜΠ ότι:
• « Ένας εκσυγχρονισμός της ακολουθούμενης μέχρι σήμερα ανάπτυξης θα μπορούσε να εστιάσει σε μια στροφή της γεωργίας προς τα πιστοποιημένα προϊόντα, την ολοκληρωμένη αγροτική παραγωγή και την ανάπτυξη ποιοτικότερου τουρισμού με σεβασμό στο τοπίο και καλύτερη αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της περιοχής. Φαίνεται, ότι σημαντικό μέρος της τοπικής κοινωνίας ενδιαφέρεται κυρίως για τέτοιου είδους επενδύσεις… Η τάση αυτή δεν συγκλίνει με τις τάσεις της βιομηχανικής ανάπτυξης λόγω του λιμένα.»
• «Η λειτουργία του λιμένα αποκλειστικά για διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων δεν αναμένεται να συνεισφέρει στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής»
• «Αν και αναμένεται, υπό τις κατάλληλες βέβαια προϋποθέσεις, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δεν είναι προβλέψιμο αν θα μπορούν να καλυφθούν από «παλαιούς» απασχολούμενους, που σε πολλές περιπτώσεις είναι άτομα που δεν επιδέχονται επαγγελματικό επαναπροσανατολισμό… Ως εκ τούτου θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της δημιουργούμενης ανεργίας, έτσι ώστε να αποφευχθεί η υπονόμευση της κοινωνικής συνοχής της τοπικής κοινότητας….»
Οι παραπάνω διαπιστώσεις οδηγούν την Ομάδα Μελέτης να θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ τη δημιουργία λιμενικών υποδομών με χρήση επιβατική και τουριστική, και πολλά άλλα έργα και μέτρα που, ενώ θεωρούνται απαραίτητα για την ανάπτυξη της περιοχής, αποκτούν το χαρακτήρα αντισταθμιστικών μέτρων που πρέπει να ληφθούν έναντι της βλάβης που θα υποστεί η περιοχή από την υλοποίηση του διαμετακομιστικού κέντρου.
ΘΟΛΗ Η ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ
Δε συμφωνούμε, όμως σε καμιά περίπτωση με τη βεβαιότητα της Ομάδας Μελέτης:
• ότι η στρατηγική θέση του νησιού με τη δημιουργία ενός επιπλέον λιμένα διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων θα ενισχυθεί σημαντικά,
• ότι η λειτουργία του αεροδρομίου ως πολιτικού αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις
• και ότι o νέος λιμένας θα επηρεάσει θετικά το εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων, δεδομένων των μεταβολών που θα προκύψουν από το έργο
όταν η ίδια η Ομάδα Μελέτης δηλώνει ότι «τα αποδοτικά οφέλη θα διερευνηθούν στις μελέτες χρηματοοικονομικής και κοινωνικοοικονομικής σκοπιμότητας και στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων» ότι για την καταλληλότητα της θέσης θα πρέπει να συνεκτιμηθούν ζητήματα ανταγωνιστικότητας με άλλους λιμένες, ήδη εγκατεστημένων στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου, ζητήματα που άπτονται των όρων/αποτελεσμάτων διαπραγμάτευσης των ΣΔΙΤ… και ότι «θέμα προς διερεύνηση αποτελεί η παράλληλη λειτουργία του στρατιωτικού αεροδρομίου ως πολιτικού.»
ΕΥΛΟΓΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
• Αν η γεωγραφική θέση της Κρήτης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο από μόνη της αποτελεί πλεονέκτημα γιατί μεχρι σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί οι υποδομές του λιμανιού Ηρακλείου;
• Γιατί η συγκεκριμένη δραστηριότητα ιδιαίτερα απαιτητική σε χώρους και σε πόρους πρέπει να εγκατασταθεί στον κόλπο της Μεσσαράς και όχι σε υφιστάμενες λιμενικές υποδομές στα πλαίσια μιας εθνικής λιμενικής πολιτικής; Μήπως για να ξεπεραστούν οι αντιδράσεις των εργαζομένων στα λιμάνια για την πολιτική ιδιωτικοποίησης του τομέα παροχής υπηρεσιών;
• Γιατί πρέπει να κατασκευαστούν λιμενικές υποδομές που θα υπηρετούν μονοποπωλιακά ανάγκες μιας και μόνο χώρας με το μέγιστο ρίσκο που αυτό συνεπάγεται;
• Γιατί αυτή η δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την περιοχή τη στιγμή που, όχι η ίδια, αλλά μόνο τα «συνοδά έργα» του εμπορικού και τουριστικού λιμανιού σχετίζονται με την οικονομία της περιοχής και τη στιγμή που όχι μόνο δεν είναι δεδομένο ότι θα δώσει θέσεις εργασίας στην περιοχή αλλά πρόκειται να προκαλέσει ανεργία σε κλάδους της οικονομίας που ακυρώνει;
• Γιατί, προκειμένου να έχουμε στροφή της γεωργίας προς τα πιστοποιημένα προϊόντα, ανάπτυξη ποιοτικότερου τουρισμού με σεβασμό στο τοπίο και καλύτερη αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της περιοχής, πρέπει πρώτα να εγκαταστήσουμε μια ξένη δραστηριότητα;
• Γιατί αφού θεωρείται δεδομένο ότι είναι σκόπιμη και βιώσιμη η λειτουργία ένος εμπορικού – τουριστικού λιμανιού και πολιτική χρήση του υφιστάμενου αεροδρομίου, υποδομές σχετικές με τις δραστηριότητες της περιοχής, δεν προγραμματίζεται η υλοποίησή τους ανεξάρτητα από ότι άλλο;
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ;
Τα λιμενικά έργα κοστίζουν πολύ σε χρήμα και φυσικούς πόρους. Δεν είναι δυνατόν να κατασκευάζονται μόνο και μόνο για να ανεβάζουν τους δείκτες της οικονομίας, ακυρώνοντας τους όρους της βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης χάριν μιας υψηλού ρίσκου δραστηριότητας που υπόκειται στις διακυμάνσεις του διεθνούς εμπορίου και τους όρους παροχής υπηρεσιών στα λιμάνια.
Αν η κατεύθυνση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης επιβεβαιώνεται μέσα από μελέτες σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, που μελετούν την ουσία και δεν αποτελούν διαβατήριο για τα έργα, η κυβέρνηση δεν έχει παρά να προγραμματίσει και να υλοποιήσει τα προτεινόμενα έργα της πύλης του νότου και της πολιτικής χρήσης του αεροδρομίου με τρόπο ώστε να υπηρετούν την ανάπτυξη του Νότου της Κρήτης και όχι ως αντισταθμιστικά έργα μιας επερχόμενης βλάβης του κόλπου της Μεσσαράς.